40. ROCZNICA STRAJKU PODCHORĄŻYCH WYŻSZEJ OFICERSKIEJ SZKOŁY POŻARNICZEJ (WOSP) – RELACJA

UROCZYSTE OBCHODY 40. ROCZNICY STRAJKU PODCHORĄŻYCH WYŻSZEJ OFICERSKIEJ SZKOŁY POŻARNICZEJ

25 listopada 2021 r. w Szkole Głównej Służby Pożarniczej (SGSP) odbyły się uroczyste obchody 40. rocznicy strajku podchorążych Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożarniczej (WOSP). Niniejsze wydarzenie jest uhonorowaniem osób, które 40 lat temu podjęły walkę o WOSP, o jej demokratyczny status i samorządność. Patronat Honorowy nad obchodami objął Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Pan Andrzej Duda.

Wyrażając szacunek do tamtych niezwykle ważnych i emocjonujących wydarzeń, w ramach obchodów reprezentacja SGSP oraz przedstawiciele podchorążych strajkujących w 1981 r. złożyli hołd przed grobem śp. nadbryg. Zbigniewa Szablewskiego, jednego z dwóch ówczesnych Przewodniczących strajku w WOSP.

Następnie odprawiono Mszę Świętą w Kościele pw. św. Stanisława Kostki pod przewodnictwem Arcybiskupa Metropolity Warszawskiego kard. Kazimierza Nycza. Po nabożeństwie złożono wieńce przy grobie bł. ks. Jerzego Popiełuszki, który był duchowym przewodnikiem strajkujących.

W hołdzie bohaterom minionych zdarzeń, liczne delegacje złożyły kwiaty również pod tablicami upamiętniającymi strajk oraz postać bł. ks. Jerzego Popiełuszki, które znajdują się przy wejściu do uczelni od ul. Juliusza Słowackiego.

W dalszej części obchodów w siedzibie SGSP odbyło się spotkanie okolicznościowe, podczas którego grupie strajkujących podchorążych wręczono odznaki „Honorowy podchorąży SGSP”. W czasie uroczystości przedstawiono genezę i przebieg strajku oraz podzielono się wspomnieniami i przemyśleniami. Jednym z punktów było zaprezentowanie okolicznościowej monety, którą Narodowy Bank Polski (NBP) wprowadził do planu emisyjnego na rok 2021 z okazji 40. rocznicy strajku w WOSP. Spotkaniu towarzyszyły prezentacje, wiersze oraz pieśni związane z wydarzeniem.

W uroczystych obchodach 40. rocznicy strajku podchorążych WOSP uczestniczyli m.in.: Pani Zofia Romaszewska – Doradca Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Pan Michał Pruszyński – Szef Gabinetu Politycznego Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji Pana Mariusza Kamińskiego, nadbryg. Andrzej Bartkowiak – Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej (PSP) wraz z Zastępcami, nadbryg. dr inż. Mariusz Feltynowski, prof. uczelni – Rektor-Komendant SGSP wraz z Władzami i Przedstawicielami uczelni, st. bryg. w st. spocz. prof. dr hab. inż. Zoja Bednarek – była Rektor SGSP, Pan Seweryn Jaworski – Wiceprzewodniczący regionu Mazowsze NSZZ Solidarność, Pan Włodzimierz Karpiński reprezentujący Pana Prezydenta m.st. Warszawy Rafała Trzaskowskiego, Pani Ewa Waszkiewicz – Dyrektor Oddziału Okręgowego NBP Warszawa, przedstawiciele związków zawodowych, byli Rektorzy SGSP i ich Zastępcy, zaprzyjaźnieni Rektorzy uczelni, osoby wspierające strajkujących podczas wydarzeń sprzed 40 lat, członkowie społeczności akademickiej SGSP, a przede wszystkim Bohaterowie uroczystości – byli podchorążowie WOSP.

„Nie jesteśmy liśćmi,
które bezkarnie wiatr
we wszystkie strony rozwiewa,
a jeżeli jesteśmy jako liście
– to z jednego drzewa
i nie byle jakiego.
Korzenie tego drzewa potężne”.

bł. ks. Jerzy Popiełuszko, wypowiedź podczas Mszy Świętej w WOSP

 

„Nie podcinajcie korzeni
sami sobie”.

św. Jan Paweł II, wypowiedź podczas pielgrzymki do Ojczyzny

Strajk podchorążych WOSP w 1981 r. był strajkiem sumień, strajkiem motywowanym wiernością swemu powołaniu i solidarnością ze współrodakami.

Nasza uczelnia ma bogatą, wieloletnią tradycję, którą chcemy odkrywać i pokazywać z różnych perspektyw. Organizacja obchodów 40. rocznicy strajku podchorążych WOSP była wyrazem szacunku do historii tych ważnych dni z listopada i grudnia 1981 r. oraz wszystkich osób, którym strajk w WOSP nie jest obcy. Niech nasza uczelnia i jej dorobek łączą całe środowisko pożarnicze i akademickie.

Strajk podchorążych Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożarniczej

W nocy z 24 na 25 listopada 1981 r. studenci-podchorążowie ówczesnej Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożarniczej rozpoczęli strajk okupacyjny wymierzony w komunistyczne władze. Był to protest w obronie niezależności polskich uczelni, a przede wszystkim w obronie honoru polskiego munduru. Studenci-podchorążowie nie zgadzali się na podporządkowanie zapisom ustawy o wyższym szkolnictwie wojskowym, które zakładały, iż podchorążowie mogli być kierowani do tłumienia społecznych protestów. Podchorążowie przeciwstawiali się występowaniu w roli funkcjonariuszy represyjnego systemu. Pragnęli chronić ludzkie życie i mienie. Składamy hołd ich męstwu i poświęceniu. W „Marszu Strajkowym Podchorążych” ukazana jest ich odwaga i determinacja:

„(…) Jak równać do najlepszych dziś
Jak budować wolną Polskę mam
Już wiem! Trzeba tylko z prawdą w zgodzie żyć
A prawda drogę pokaże nam (…)”

Podporą duchową w najtrudniejszych chwilach była posługa bł. ks. Jerzego Popiełuszki. „Uczył, jak pozbyć się nienawiści, jak zachować godność chrześcijanina i patrioty. Wierzył, że prawda i sprawiedliwość zawsze zwyciężą”. Bądź człowiekiem publicznej służby, dobrym Polakiem i „zło dobrem zwyciężaj” – to zasady, którymi kierowali się uczestnicy strajku. Warszawiacy, rodzice, delegaci z uczelni wyższych i wielkich zakładów pracy gromadzili się pod murami WOSP, solidaryzując się ze strajkującymi. Walka odniosła moralne zwycięstwo, pomimo późniejszej brutalnej pacyfikacji strajku, która nastąpiła 2 grudnia 1981 r. Studentów i wykładowców siłą usunięto ze Szkoły, często bez możliwości powrotu. Zajęcia wznowiono na początku lutego 1982 r. Odtąd Uczelnia nosi nazwę Szkoła Główna Służby Pożarniczej. Strajk podchorążych i pracowników to jeden z ostatnich akordów posierpniowego czasu nadziei, ale poprowadził też do wolnej Polski.

Pacyfikacja strajku podchorążych Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożarniczej

24.11.1981 r.

• 18.00 – ogłoszenie przez Komendanta WOSP stanu podwyższonej gotowości bojowej, w odpowiedzi na próbę zwołania wiecu przez podchorążych, którzy mieli dyskutować nad projektem nowej ustawy o szkolnictwie wyższym, opracowanym pod kierunkiem prof. Resicha.
• 18.30 – w ciemnym korytarzu zostaje zatrzymanych pięciu podchorążych, padają okrzyki: «stój, bo strzelam».
• 22.00 – Komendant zezwala wejść na teren uczelni studentom III i IV roku.
• 23.00 – odbywa się wiec, na którym proklamowano strajk okupacyjny i wybrano Komitet Strajkowy, który opracował zgłoszone przez podchorążych postulaty:

1. Wprowadzenie poprawki do projektu ustawy o szkolnictwie wyższym, opracowanego przez prof. J. Resicha, na pierwszym posiedzeniu Komisji Sejmowej w dniu 27.11.1981 r. do art. 5 pkt 2 (mówiącego o wyłączeniu z ustawy o szkolnictwie cywilnym szkół MSW i MON) – dodać «nie dotyczy WOSP».
2. Wyciągnięcie konsekwencji w stosunku do osób stosujących przemoc fizyczną oraz osób, które o tym decydowały.
3. Przybycie na teren uczelni Komisji Mieszanej z MSW, Ministerstwa Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki oraz Komendy Głównej Straży Pożarnej w celu podjęcia rozmów odnośnie [do] wysuniętych żądań.
4. Niewyciągania żadnych konsekwencji w stosunku do osób biorących udział w strajku.

 2.12.1981 r.

• 10.15 – następuje atak na WOSP; grupa specjalna do zwalczania terrorystów, uzbrojona w broń maszynową, otwiera bramy szkoły. Z helikoptera zostaje zrzucona grupa antyterrorystów, która opanowuje uczelnię. Podchorążowie zgromadzeni w auli nie stawiają żadnego oporu.
• W odwodach ZOMO pozostają oddziały w liczbie ok. 5 tys. milicjantów, przewidziane do użycia w razie stawienia czynnego oporu.
• Zostają zatrzymani działacze «Solidarności», w tym: Seweryn Jaworski, Marek Hołuszko – Straż Robotnicza. Krystyna Kolasińska – członek «Solidarności» i Komitetu Strajkowego – zostaje pobita i z obrażeniami przewieziona do szpitala.
• 13.00 – wszyscy podchorążowie zostają przewiezieni na dworce PKP w Warszawie.
• W godzinach wieczornych grupa 229 podchorążych znajduje azyl w gmachu Politechniki Warszawskiej, w której razem ze studentami tej uczelni strajkuje do 6.12.1981 r.

 

Chwała niezłomnym bohaterom tamtych wydarzeń!

Fragmenty dot. opisów 24.11.1981 r. i 2.12.1981 r.: Przedruk artykułu „Strajkowaliśmy w WOSP”, który ukazał się w „Biuletynie IPN” nr 11-12(70-71) listopad-grudzień 2006, autor Jarosław Wróblewski (przedruk zamieszczono w publikacji „35. rocznica strajku w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej. Wspomnienia”, Wyd. Szkoła Główna Służby Pożarniczej, Warszawa 2016)